'We zijn er voor initiatiefnemers in Noord-Hollandse steden en dorpen’
Jorien Basart en Jouke van Buuren zijn beide regioadviseurs bij VSBfonds. Ze zijn het aanspreekpunt voor initiatiefnemers van culturele en maatschappelijke projecten in Noord-Holland. Een gesprek over de provincie die zowel de hoofdstad van Nederland herbergt, diverse kleinere steden kent én oer-Hollandse buitengebieden met in totaal zo’n vijfhonderd dorpen.
Laten we kennismaken. Dames gaan voor!
Jorien: ‘Na mijn opleiding aan het Conservatorium, waar ik Fluit en Schoolmuziek studeerde, ben ik vrij snel het fondsenwereldje in gerold. Ik kwam terecht bij SNSREAALfonds, de voorloper van het huidige Fonds21, waar ik een aantal jaren als adviseur gewerkt heb. Ook was ik fondsenwerver voor het Leerorkest in Amsterdam, een organisatie die zich inzet voor muziekonderwijs voor alle kinderen. Daarna heb ik als freelance adviseur een aantal jaren opdrachten vervuld voor diverse fondsen, zoals het Fonds voor Cultuurparticipatie, het Amsterdams Fonds voor de Kunst en Kickstart Cultuurfonds. En ook bij VSBfonds heb ik als freelancer de afgelopen jaren tijdelijk diverse functies vervuld. Twee jaar geleden werd ik gevraagd de toenmalige regioadviseur Noord-Holland te vervangen. En sinds 2022 ben ik als regioadviseur Noord-Holland in loondienst bij VSBfonds. Muziek is nog steeds heel belangrijk voor me, maar fluit spelen doe ik alleen nog in mijn vrije tijd. Een leuke side note: bij VSBfonds houd ik me naast de regio Noord-Holland ook bezig met het beleid rondom Kunstbeoefening in de Vrije tijd, oftewel Amateurkunst. Hier komen mijn persoonlijke passie en ervaring goed van pas.’
En wie ben jij Jouke?
Jouke: ‘Ik heb ruim tien jaar in diverse functies gewerkt op het federatiekantoor van het COC. Ik droeg bij aan uiteenlopende nationale programma’s en had ook nauw contact met de twintig lokale COC-verenigingen, die voornamelijk draaien op vrijwilligers. Die ervaringen neem ik nu mee in mijn nieuwe baan als regioadviseur Noord-Holland bij VSBfonds. Ik werk hier nu een paar maanden en doe dat met veel plezier. Daar waar Jorien vanuit haar achtergrond voornamelijk focus initiatieven op het gebied van Kunst & Cultuur, richt ik mij met name op projecten in het kader van Mens & Maatschappij. Ik kan daarin veel meenemen uit mijn vorige werk. Ook bij VSBfonds richten we ons sterk op lokale en regionale initiatieven, die veelal ook draaien op vrijwilligers in wijken en buurten. We ondersteunen hun projecten met geld, maar ook door kennis te delen en ons netwerk beschikbaar te stellen. Daar zie ik een duidelijke overeenkomst met de aanpak van COC en dat spreekt me aan. Overigens is de scheidslijn tussen het werk van Jorien en mij niet heel strikt. Al was het maar omdat VSBfonds inziet dat de impact van maatschappelijke en culturele projecten vaak samen gaat. En niet in de laatste plaats omdat ik de zoon ben van een kunstenaar en gek ben op het bezoeken van theaters en musea.’
Wat kenmerkt de provincie Noord-Holland?
Jorien: ‘Laten we beginnen in Amsterdam. Daar gebeurt natuurlijk heel veel op met name cultureel gebied. Daar weten initiatiefnemers ons uitstekend te vinden. Je merkt dat er in de stad veel ervaring is met het werven van fondsen. Het zijn vaak grotere, professionele instellingen die bij ons aankloppen. Vaak zijn het ook landelijke culturele organisaties die gevestigd zijn in de hoofdstad. Zij vallen bij VSBfonds niet onder de noemer ‘regio’. Hun aanvragen worden bij ons als landelijke initiatieven beoordeeld en ondersteund. Wij richten ons als regioadviseurs op de donatieaanvragen van initiatieven met een duidelijke lokale focus, bijvoorbeeld gericht op een of meerdere stadsdelen Met name op het gebied van vraagstukken die kenmerkend zijn voor een grote stad. Culturele verschillen, diversiteit, nieuwkomers, sociale cohesie noem maar op. In totaal krijgen we vanuit heel Noord-Holland bijna vierhonderd donatieaanvragen per jaar. Daarvan komt tot op heden ongeveer de helft uit Amsterdam.’
Tijd voor focus op meer initiatieven buiten Amsterdam?
Jouke: Zeker! Het is mooi dat de hoofdstad bruist van de culturele en maatschappelijke initiatieven, maar VSBfonds wil er voor de héle provincie zijn. Voor andere grote steden als Alkmaar, Den Helder noem maar op. Maar óók voor initiatiefnemers met ideeën om de culturele en/of maatschappelijke verbinding tussen mensen in de dorpen en op het platteland te versterken. En niet te vergeten op Texel, het enige Waddeneiland dat bij Noord-Holland hoort.’
Wat voor mooie dingen gebeuren er in de provincie?
Jorien: ‘Een prachtig voorbeeld is Stichting Karavaan. Vanuit een festival dat ooit startte in Alkmaar worden nu ook andere activiteiten georganiseerd waarmee samenwerking en maatschappelijke verbinding wordt gezocht met en tussen de omliggende dorpen. Er worden letterlijk en figuurlijk afstanden overbrugd tussen mensen, ook tussen stad en platteland. Over letterlijke afstanden doen Noord-Hollanders daarbij overigens niet moeilijk. Ze zijn in hun landelijke omgeving gewend om voor sociaal contact of een cultureel evenement erop uit te trekken. ‘
Welke maatschappelijke thema’s spelen er in de dorpen?
Jouke: Dat zijn toch met name wel de vergrijzing en de krimp. Jongeren trekken daar vanwege studie of werk en de behoefte aan een groter cultureel aanbod weg richting de grote steden. Tegelijkertijd is er in de regio wel een belangrijke basis als je praat over sociale verbinding. Noord-Hollanders zijn nuchtere mensen, maar ze zijn er ook voor elkaar. Ze vinden elkaar vaak in een rijk verenigingsleven. Van de lokale harmonie en de koffieochtend in het dorpshuis tot de toneelvereniging en de speeltuin. Als VSBfonds willen we met name die initiatieven ondersteunen die die sociale samenhang verder versterken of nieuw leven inblazen.’
Versterking dus van zowel de culturele als de maatschappelijke verbinding.
Jorien: ‘Dat gaat inderdaad vaak hand in hand. Kijk naar de fusie tussen Purmerend en de Werelderfgoed-polder Beemster. Daar worden stad en platteland op bestuursniveau één, maar willen de mensen dat onderling ook bereiken. Dat gaat dus verder dan een goede buur zijn. In het project Blitskikker wordt gewerkt aan een gezamenlijke voorstelling door en voor bewoners van de nieuwe fusiegemeente. Die gaat over een trouwerij tussen een Purmerendse bruid en Beemster bruidegom. Beide partners en hun familieleden elk met eigen (on)aardigheden en persoonlijke geschiedenis. Die worden zichtbaar tijdens de huwelijksvoltrekking en de bruiloft. Bijzonder is dat de toeschouwers een actieve rol spelen in het geheel. Zij zijn namelijk zelf de gasten. Waardoor zeer herkenbare schurende en zelfs botsende situaties ontstaan. Met terugblikken naar het verleden en vooruitblikken richting de toekomst. De voorstelling is tot stand gekomen op basis van gesprekken met bewoners uit zowel Beemster als Purmerend.’
Waar zet VSBfonds nog meer op in, in Noord-Holland?
Jouke: ‘Noord-Holland kent relatief veel dorps- en buurthuizen. Een fenomeen dat soms al decennialang bestaat. Om hun centrale, verbindende functie in de dorpen te behouden en mee te laten groeien met de moderne tijd is herinrichting en doorontwikkeling belangrijk. Vaak zijn het verzamelplaatsen van mensen en functies. Wij ondersteunen met name de eenmalige herinrichting van dit soort ontmoetingsplekken. Zodat er een breder buurtcentrum kan ontstaan. De bieb, clubjes en verenigingen, alles en iedereen kan daar dan samenkomen. Naast ontmoetingsplekken ondersteunen we ook projecten die de amateurkunst stimuleren.’
Hoe komen initiatiefnemers in met jullie contact?
Jorien: ‘We organiseren online spreekuren en trekken regelmatig de provincie in. Bellen, mailen kan ook altijd. We gaan graag het gesprek aan om te kijken of een initiatief past bij de missie van VSBfonds en in aanmerking komt voor een donatie. Ook denken we waar gewenst mee en verbinden we initiatiefnemers met mensen en organisaties in ons eigen netwerk.’
Jouke: ’Onze eerste vragen zijn altijd: wat speelt er volgens jullie? Wat zijn jullie eigen ideeën? En kunnen wij iets voor jullie betekenen? Ook als we niet in de buurt zijn ben je bij VSBfonds altijd welkom. Onze belangrijkste oproep is: heb je een goed idee? Schroom niet, kom ermee!’