Nummer 3 - Najaar 2025
Project in beeld

BIND: de naam zegt alles

BIND is gevestigd in een voormalig transformatorhuisje op het Hembrugterrein in Zaandam. Een unieke ontmoetingsplek voor een kop koffie of een gezamenlijke maaltijd. Voor een mooie ontmoeting, inspiratie, een vergadering of om rustig te werken. Het is ook een laboratorium voor nieuwe projecten. Voor muziek, poëzie, verhalen, kunst en kunde. Bij BIND mogen dingen ontstaan en groeien. BIND organiseert zelf ook mooie gebeurtenissen. Klein, toegankelijk en vanuit de overtuiging dat creativiteit bijdraagt aan verbinding. Zowel voor persoonlijke als maatschappelijke ontwikkeling.

Ontmoetingsplek voor nieuwe bewoners en oorspronkelijke Zaankanters

Communicatievormgever Bas Kinsbergen en maatschappelijk werker Judith Pelgrom wonen in Amsterdam-Noord, kregen een gezin maar misten in hun omgeving een plek ‘waar het draait om mensen’. Een laagdrempelige plek waar iedereen kan samenkomen, zich thuis voelt en mee kan doen. In hun zoektocht stuitten ze aan de andere kant van het IJ op een oud transformatorhuisje op het Zaanse Hembrugterrein. Een jaar lang bouwden ze er samen met vrijwilligers aan een unieke ontmoetingsplek: BIND.

‘Op het Hembrugterrein in Zaandam stonden vroeger fabrieken waar onder meer militaire wapens, munitie en gereedschapsmachines werden gemaakt’, vertelt initiatiefnemer Bas. ‘Het was in 2016 zo’n typisch verlaten plek waar de bomen door de daken groeiden, waar alles zo ongeveer op slot zat en waar ene meneer Kruit de portier was. Het voelde meteen als dé plek waar wij onze droom konden realiseren en dus ging ik er als zzp’er een kantoorunit huren. Waarmee ik feitelijk voet op nieuwe bodem zette.’

Verkennen, inmasseren en… go!
Op het Hembrugterrein stond in die tijd al grootschalige gebiedsontwikkeling gepland. ‘Tussen monumentale gebouwen en groene bossen zullen 1.400 nieuwe woningen worden gebouwd. En even verderop nog 2000. Ik ging op verkenningstocht en ontdekte dat in het voormalige hoofdkantoor van Eurometaal het Rijksvastgoedbedrijf zijn projectkantoor hield. Ik zag het nabij gelegen transformatorhuisje meteen als de ideale plek om van hieruit kwartier te maken. Om nieuwe bewoners, bewoners van de oude havenbuurt en andere geïnteresseerden met elkaar en dit gebied te verbinden. Ik masseerde dat idee bij de gemeente, het Rijksvastgoedbedrijf en andere stakeholders voorzichtig in. En we kregen een go!’

‘Zo’n typisch verlaten plek waar de bomen door de daken groeiden, waar alles op slot zat en meneer Kruit de portier was.’

Kwartiermaken: gemeente en fondsen doen mee
De gemeente Zaanstad zag het belang in van een kwartiermakersfunctie in deze compleet veranderende buurt. ‘En dus besloten zij mee te financieren’, vertelt Bas. ‘Daarnaast startten we een crowdfundingsactie en staken we ons licht op in de culturele sector en de fondsenwereld. Dat was voor ons totaal nieuw. Floor Ziegler, onder andere bezig met de opzet van het stadsmakerskwartier, was enthousiast en maakte ons wegwijs. Samen met Stichting DOEN besloot VSBfonds ons met een donatie te ondersteunen.’

Enthousiaste vrijwilligers
Een jaar lang bouwden we elk weekend aan BIND. Samen met een flinke club enthousiaste vrijwilligers die we om ons heen hadden verzameld. Eenmaal open werd het idee achter BIND meteen breed omarmd. Het authentieke, de ontmoetingsfunctie, samen eten en genieten van kleinschalige optredens: het trok veel mensen uit alle hoeken van Zaandam aan. Omwonenden kwamen nieuwsgierig kijken, vertelden erover aan hun buren. En vrijwilligers blijven er maar de schouders onder zetten. Dat gaf ons steeds weer nieuwe energie.’

‘Tussen monumentale gebouwen en groene bossen zullen 1.400 nieuwe woningen worden gebouwd.’

Ontmoeten en verbinden
Inmiddels is BIND uitgegroeid tot een geliefde, niet meer weg te denken ontmoetingsplek. ‘De wekelijkse vrijdagavondmaaltijd zit altijd vol. Veertig tot vijftig mensen binnen, bij mooi weer kunnen er buiten nog meer eters bij. Tussen de gangen door serveren we een klein cultureel programma. Kleinschalig theater, muziek, spoken word, noem maar op. We bieden ruimte aan allerlei artiesten, makers en kunstenaars om mee te denken over ons programma, waarin zij ook zelf hun talent ontwikkelen en tonen. Muziek, poëzie, verhalen en kunst zijn essentiële, verbindende ingrediënten in een nieuw gebied dat zich sterk ontwikkelt. Bij ons mag dat allemaal ontstaan en groeien. Verder organiseren we koffieochtenden, kunnen mensen bij ons vergaderen, werken of een feestje geven. Alles staat in het teken van mensen die elkaar ontmoeten en met elkaar in verbinding komen. Jaarlijks trekken we inmiddels zo’n vier- tot vijfduizend bezoekers.’

‘Een ideale plek om kwartier te maken. Om nieuwe bewoners en die van de oude havenbuurt met elkaar en dit gebied te verbinden.’

Nieuw is het project Wij, HEMBRUG. ‘Vanuit onze liefde en passie voor dit terrein gaan we in gesprek met toekomstige bewoners en bedrijven die zich hier vestigen. Wat zijn hun wensen, ideeën en belangen? Op basis daarvan willen we gebiedsplannen ontwikkelen van en voor de mensen hier. Het is het soort participatie waarin wij geloven. Gebiedsontwikkelaars hebben misschien de beste bedoelingen, maar zetten iets neer en trekken weer verder. Bewoners en bedrijven blijven, zij moeten juist daarom een grote stem hebben in wat hier ontwikkeld wordt aan winkels, voorzieningen, recreatie en groen. We kiezen voor een toegankelijke, positieve en laagdrempelige aanpak. De gesprekken hierover vinden bij wijze van spreken plaats tijdens het bakken van broden in de hier gevestigde buurtbakkerij. VSBfonds, Stichting DOEN en het Oranje Fonds weten onze toekomstbestendige visie en aanpak te waarderen en ondersteunen ons opnieuw, met een tweejarige donatie. Ik heb trouwens goeie ervaringen met de fondsen. Zij stellen positief kritische vragen, houden ons scherp en zorgen er zo voor dat we steeds verder komen met onze dromen en plannen. Zij zijn de partijen die zich echt aan onze ideeën verbinden.’

Weten wat er bij BIND te doen is? Kijk op bijbind.nl