De kracht van... veranderaars

Je kent ze wel. Mensen die goeie dingen doen. Voor anderen in hun wijk, dorp, stad of voor de samenleving als geheel. Met het lef om buiten de gebaande paden te gaan. Door anders te denken en te doen. Desnoods recht tegen de stroom en bestaande systemen in. Echte veranderaars dus. VSBfonds riep vorig jaar tien van de vele genomineerden uit tot Veranderaar 2024. En beloonde hen met € 25.000,- om te besteden aan hun veranderplannen. Een jaar later gaan we met drie van hen in gesprek: Kibret Mekonnen, Achraf Abba en Ben Lachhab. Over hun initiatieven en hoe je echte verandering teweeg kunt brengen. Intussen ging VSBfonds op zoek naar culturele veranderaars. Wie allemaal Veranderaar 2025 worden, maken we binnenkort bekend!

‘Ik kwam in 1995 als politiek vluchteling vanuit Ethiopië naar Nederland. In mijn geboorteland was ik onafhankelijk journalist en vrijdenker. Samenleven, sociaal betrokken zijn en naar elkaar omkijken is daar een way of life. In Nederland ervaarde ik veel meer individualisme. In mijn Amsterdamse appartementengebouw kende niemand elkaar. Ik stelde de bewoners voor allemaal eten te maken en van elkaar te proeven. Het werd een multiculturele ontmoeting op straat vol lekkernijen en mooie ontmoetingen. Vanaf dat moment was iedereen verbonden en betrokken bij elkaar. Dat is mijn drive en zo ben ik verdergegaan. Van mijn huis naar de straat, van de straat naar de buurt en van de buurt naar de stad. Ik heb AIMIRO opgezet. Met onder meer de Afro-Bieb, het centrum voor Afrikaanse talen en literatuur. En het Amsterdams BuurtFilmFestival. Met tal van projecten die beginnende en gevorderde kunstenaars in Amsterdam verbinden en helpen om zich samen te ontwikkelen. Jongeren, nieuwkomers, vluchtelingen en buurtgenoten stimuleren we in camerajournalistiek, filmkunst en media.  We doen dat onder meer in onze eigen Film Labs, tijdens ons jaarlijkse filmfestival en in eigen tv-uitzendingen op de Amsterdamse zender Salto.’

‘Wil je ook bijdragen aan een mooiere samenleving? Kom in actie en zoek andere mensen op. Doe het samen en stap voor stap. Uit iets kleins kan iets moois en groots groeien. Het voelt ook goed voor jezelf. Ik ben een rijk mens. Niet in euro’s, maar in levensgeluk. De betrokkenheid en de liefde die ik ervaar, daar doe ik het voor. Het financieren van projecten blijft soms lastig. De ene keer krijg je wel subsidie of een fondsdonatie, de andere keer niet. Maar zelfs als er geen geld is, zeg ik altijd: ‘Het gaat gewoon gebeuren’. Dan zijn er ineens mensen die mee willen doen. Dan ontstaat er een magische kracht. Dat ik door VSBfonds als een van de Veranderaars 2024 werd uitgeroepen, zie ik als een erkenning voor wat ik allemaal doe. En  als een stimulans om verder te gaan. Het toegekende geldbedrag heb ik geïnvesteerd in de uitbreiding en bestendiging van mijn projecten: de Afro-Bieb, het Amsterdams Buurtfilmfestival en de Film Labs. Voor de Film Labs heb ik bijvoorbeeld kunnen investeren in nieuwe apparatuur, waaronder 4K camera’s, welke ik kan inzetten voor workshops binnen de programma’s.’

‘Ik ben opgegroeid in de Schilderswijk in Den Haag. Veel jongeren in deze omgeving hebben slechts beperkt zicht op de wereld buiten hun eigen buurt. Hierdoor ervaren zij minder kansen dan leeftijdsgenoten. Het vergroten van zelfvertrouwen, het verbreden van hun blik en het ontdekken van hun talenten zijn daarom essentieel. Het Stagehuis is daarvoor een ideale, laagdrempelige plek. Het begon ooit als een bewonersinitiatief en is uitgegroeid tot een belangrijke partij in de wijk, die draait op vrijwilligers en stagiairs. Ik kwam er al vanaf mijn tiende: eerst als deelnemer, daarna als vrijwilliger. Inmiddels werk ik er als maatschappelijk werker, al noem ik het liever anders. Ik ben iemand die makkelijk met jongeren connect en activiteiten van de grond tilt die zíj bedenken. Want zo werkt het hier: de leefwereld en ideeën van bewoners zijn het vertrekpunt. Wij vragen: wat willen jullie? En dan kijken we samen hoe we het organiseren en wie meedoet. Want niets is onmogelijk. Dat willen we jongeren laten ervaren.’

‘Zo ontstond ook het idee voor een 12-stedentocht. Jongeren waren benieuwd hoe het leven in andere steden is. Hoe zijn de mensen daar? Wat is er te beleven? Ze besloten er zelf op uit te trekken. Horen, zien, proeven, voelen en contact maken. Weg uit de comfortzone. Het gebeurt vaak spontaan. Zoals afgelopen zomer: een groep jongeren die niet op vakantie was, wilde naar Volendam. In de appgroep werd gevraagd: wie gaat mee, wanneer? Ik huurde een busje en we gingen. Ontzettend leuk en leerzaam. Twee oudere mannen in een café raakten met ons in gesprek. Er ontstond echte interesse. En dan blijkt: we hebben meer overeenkomsten dan verschillen. We willen ook naar steden als Arnhem en Haarlem. Daar hebben we inmiddels contact met communities als Presikhaaf University en Triple Threat. Omgekeerd zijn jongeren van Level Up uit Vlaardingen al bij ons geweest. Zo ontstaat echte uitwisseling. En ja, ik werd Veranderaar 2024 bij VSBfonds. Dat voelt als een persoonlijke eretitel. Meestal zet ik me in voor anderen – dat is mijn way of life. Maar dit moment liet me beseffen hoe waardevol dat eigenlijk is. Voor anderen, maar ook voor mezelf. Ik werd er emotioneel van. En het motiveert om door te gaan. ‘Er zijn’ voor jongeren in de Schilderswijk neem ik letterlijk. Zolang de deur van het Stagehuis openstaat, staat er ook een wereld van mogelijkheden open voor jongeren.’

‘Ik ben van kinds af aan een idealist. Ik wil bijdragen aan een betere wereld en een waardig leven voor iedereen. Ook voor volgende generaties. En vooral voor mensen in een kwetsbare situatie. De Participatie Keuken is een ideële stichting die ontmoeting, participatie en waardering bevordert in Den Haag. Inmiddels zijn er al meer dan zestig Aanschuiftafels in Den Haag. Ook zijn er mede dankzij de steun van VSBfonds Aanschuiftafels van start of in vergevorderde ontwikkeling in gemeenten als Amsterdam, Utrecht, Groningen en Zaanstad. Iedereen is er welkom. De vele vrijwilligers zorgen ervoor dat mensen die zich buitengesloten voelen weer meedoen, zelfredzamer worden en zich gezien en gehoord voelen. Vaak komen zij daarna zelf in actie en worden vrijwilliger bij een van de Aanschuiftafels of op onze locatie. Samen eten is een laagdrempelige manier om verbinding te maken. Met 120.000 maaltijden per jaar en 1.100 ontmoetingen per week bewijzen we dat we écht impact maken. Tijdens de coronatijd hebben we razendsnel de basis gelegd voor de organisatie die dit nu allemaal mogelijk maakt.’

‘Onze aanpak? We beginnen onderop. Niet met hulpprogramma’s, maar met activiteiten vóór en dóór bewoners. Alles draait op vrijwilligers uit de buurt. Net zo essentieel is onze samenwerking met bedrijven en organisaties die voedseloverschotten beschikbaar stellen zoals supermarkten, Unilever, bedrijven in het Westland, noem maar op. De gemeente Den Haag ziet onze maatschappelijke waarde en ondersteunt ons actief. Daarnaast werken we samen met woningcorporaties, welzijnsorganisaties en vele andere partners. Ook zetten we sterk in op communicatie, zodat we kwetsbare mensen goed weten te bereiken. In Den Haag hebben we bewezen dat het kan en we groeien nog steeds. Mijn droom is ons platform Aanschuiftafel.nl landelijk uitrollen. Zodat alle sociale eetinitiatieven vindbaar en reserveerbaar worden en dat er zo iedereen elkaar kan ontmoeten. Zo maken wij samen een grote impact in de samenleving. Met een gezamenlijk reserveringssysteem willen we lokale initiatieven ontzorgen, zodat zij zich kunnen richten op wat echt telt: mensen verbinden. In Den Haag blijven we ondertussen trouw aan onze oorsprong: een idee dat klein begon en groot werd door een gemeenschappelijke drive en sociale betrokkenheid. Onze ambitie is te groeien naar een sociale onderneming die financieel onafhankelijk is. Fondsen kunnen ons dan vooral ondersteunen in vernieuwing en verdere ontwikkeling. Wat ik andere veranderaars wil meegeven? Het kan niet? Het kan wél!’