Team Toekomst: samen voor ieder kind in Rotterdam

In Rotterdam is er veel aanbod op het gebied van onderwijs, zorg en activiteiten. Toch zijn lang niet alle kinderen in staat hun talent te ontdekken, zichzelf te ontwikkelen en kansen te benutten. Team Toekomst kiest daarom voor een integrale aanpak en een sterk netwerk dat kinderen op individuele basis ondersteunt naar een evenwichtige en gelukkige toekomst. ‘Ieder kind wordt echt gezien en krijgt ondersteuning op maat’, zeggen medeoprichter Mirjam van Rijn en de nieuwe directeur Lisette Tanis-Pinas. Ze gaan in gesprek met regioadviseur Zita Luna van VSBfonds, dat Team Toekomst ondersteunt én als een sprekend voorbeeld ziet hoe je vanuit de samenleving zelf een systeemverandering teweeg kunt brengen.

‘We kwamen te wonen in Delfshaven’, vertelt Mirjam van Rijn. ‘Het leek me leuk om voor mijn dochter en de buurtkinderen hockeytrainingen te geven. Samen sporten verbindt. Maar wat ik ontdekte: niet elk kind heeft dezelfde behoefte en ook niet op hetzelfde moment. Er zijn kinderen die thuis niet ontbijten, nauwelijks de deur uitkomen of in hun buurt geen aansluiting vinden. Er spelen achter de voordeuren ook heel andere problemen. Ze komen soms uit gezinnen die in de overlevingsstand staan. Niet alle kinderen en hun ouders zijn zomaar te bereiken. En echt, er was veel aanbod voor kinderen in de wijk. Ook ik begon eerst vanuit de aanbodzijde. Maar ik besefte al snel: zorg en ondersteuning moeten beginnen bij het individuele kind. En scholen zijn dé plek waar alle kinderen samenkomen. Daar kent men ze. Dus daar moesten we beginnen. Scholen zelf hadden al taken genoeg en konden dit niet ook nog eens op zich nemen. Bij een organisatie in Londen vond ik na vier jaar de oplossing die ik zocht: de methode All Child. Daarmee zijn we in 2020 als gemeenschapsorganisatie begonnen. We wisten scholen, sportclubs, vrijwilligers, culturele organisaties, activiteiten- en huiswerkaanbieders en zorgpartners mee te krijgen. En we gingen samenwerken met drie basisscholen. We begonnen met twintig kinderen.’

Vroege signalering
Dat de aanpak van Team Toekomst hard nodig is, bewijzen de cijfers. ‘Alleen al in Delfshaven zitten er 5.500 kinderen op 24 verschillende basisscholen. Daarvan heeft bijna de helft niet de kansen die de andere helft wel heeft’, legt Lisette Tanis-Pinas uit. ‘De oorzaken zijn divers: financiële problemen, sociale armoede, taalproblemen, het kan echt van alles zijn. Onze kracht zit ‘m dus in de vroege signalering op scholen. Niet alleen in Delfshaven, we zijn ook volop actief in Kralingen-Crooswijk, Rotterdam Centrum, Noord en Zuid. Het feit dat ook daar onze aanpak zijn vruchten afwerpt, bewijst dat onze aanpak echt werkt. Nu we die hebben neergezet willen we bestendigen, verder verdiepen en een echte systeemverandering teweeg brengen.’

Multidisciplinair en kindgericht
Inmiddels staat er een organisatie die nauw samenwerkt met 28 scholen waar een bepaalde mate van armoede speelt. Gemiddeld nemen er zo’n 200 kinderen en hun gezinnen deel aan langdurige begeleidingstrajecten van twee jaar en is er kortdurende ondersteuning voor meer dan duizend mensen en kinderen met specifieke hulpvragen. ‘De samenwerking met partners in onder meer welzijn, vrijwilligerswerk, sport, cultuur, jeugdactiviteiten, huiswerkbegeleiding is hecht’, zegt Mirjam van Rijn. ‘Het maakt dat we echt maatwerk kunnen bieden. Onze medewerkers hebben een essentiële spilfunctie in de contacten met kinderen en hun ouders. Ze zijn vaak in de buurt zelf geboren en getogen, kennen de bewoners en hebben hun vertrouwen. We kiezen dus nadrukkelijk voor een multidisciplinaire aanpak die ervoor zorgt dat elk kind exact de ondersteuning en begeleiding krijgt die het nodig heeft. Om sociale vaardigheden te versterken, zelfvertrouwen te bouwen, talenten te ontwikkelen en om aansluiting bij activiteiten in de wijk te vinden. Ook op school zie je hun resultaten verbeteren. Het maakt dat er kansengelijkheid ontstaat daar waar die niet vanzelfsprekend is.’

Vanuit de gemeenschap en samen
Team Toekomst wordt na een eerste donatie in 2023 opnieuw ondersteund door VSBfonds. En dat is volgens Zita Luna niet voor niets. ‘Al bij de eerste aanvraag viel op hoe vernieuwend men te werk gaat. Er wordt stevig samengewerkt met bestaande organisaties, maar de aanpak is niet aanbodgericht. Er wordt geluisterd naar wat kind en gezin nodig hebben. De vraag en de situatie van kinderen en hun ouders zijn het uitgangspunt. Van daaruit wordt gekeken wat en wie nodig zijn. Het maakt dat er niet enorm veel verschillende mensen en organisaties bij hen op de stoep staan. Deze aanpak laat ook zien dat bestaande structuren lang niet altijd goed werken. Het is bovendien een sociaal maatschappelijk initiatief vanuit de gemeenschap zelf. Dat sluit naadloos aan bij de samenleving die wij bij VSBfonds voor ogen hebben. Waarin mensen naar elkaar omkijken, initiatief nemen en zelf heel goed weten wat er voor de mensen in hun buurt goed is. Tegelijkertijd is de aanpak van Team Toekomst niet vrijblijvend, maar juist heel analytisch. Resultaten en impact worden gemeten en daar wordt weer van geleerd richting de toekomst. En als laatste: Team Toekomst is een inspirerend bewonersinitiatief: innovatief, super professioneel en aansturend op echte systeemverandering. Ook dat zijn redenen voor VSBfonds om ook in deze vervolgfase een donatie toe te kennen.’

Financiering
Zo’n 50% van het benodigde budget van Team Toekomst wordt gefinancierd door de deelnemende scholen. Ook de gemeente onderkent het belang van de gekozen aanpak en financiert mee. ‘Dat is helaas nu nog een lappendeken van potjes’, aldus Lisette Tanis-Pinas. ‘De gemeente vindt het lastig omdat wij niet binnen de bestaande structuur en kaders werken. Wat valt onder welzijn, wat onder  jeugdzorg, wat onder leefbaarheid en wat onder sport? Wij werken dwars door al die disciplines waarin het huidige systeem is opgedeeld heen. Daarom zijn we nu samen met de gemeente op zoek naar een structurele financiering, waarbij er niet langer in die silo’s wordt gedacht. Dat moet ons ook de door ons gewenste toekomstbestendigheid en continuïteit garanderen.’ Zita Luna haakt hier op aan en zegt: ‘Ook wij zien dit probleem. In programma SAMEN hebben daarom enkele bewonersinitiatieven, gemeenten en fondsen gewerkt aan de versterking van hun onderlinge samenwerking. In onze visie moeten overheden meer aanhaken bij bewonersinitiatieven in plaats van andersom. Het is een thema dat wij als fonds zoveel mogelijk willen agenderen.’ Volgens Mirjam van Rijn kent Nederland veel krachtige fondsen, waaronder VSBfonds. ‘Zij ondersteunen initiatieven als Team Toekomst vanaf de eerste fase, tot het gaat vliegen. Kijkend naar de toekomst zou het ideaal zijn als scholen en gemeente elk 50% zouden financieren. Fondsen zijn er dan om ons te ondersteunen in verdere verdieping, doorontwikkeling en nieuwe ideeën.’

teamtoekomst.nl